Oświęcim - miasto trudnej historii

Były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady KL Auschwitz – Birkenau był największym z hitlerowskich obozów koncentracyjnych i ośrodków zagłady. Do 1945 r. Niemcy wymordowali tu około 1,5 mln ludzi, głównie Żydów, ale i Polaków, Cyganów, Rosjan oraz więźniów różnych narodowości z 28 krajów.

Działające od 1947 roku państwowe Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau – placówka naukowo-badawcza i edukacyjna gromadzącą, opracowującą, konserwującą, udostępniającą dokumenty i przedmioty poobozowe – obejmuje obszar dwóch zachowanych części obozu: Auschwitz I i położony około 3,5 kilometra dalej Auschwitz II-Birkenau.

W granicach Muzeum na blisko 200 hektarach zachowały się oryginalne, bądź częściowo zrekonstruowane obiekty – ruiny komór gazowych i miejsca wypełnione ludzkimi prochami, prymitywne baraki więźniarskie, kilometry obozowego ogrodzenia, dróg, bocznic i ramp kolejowych. Na wystawie głównej zgromadzono nie tylko fotografie, fotokopie dokumentów, modele i rzeźby, ale również eksponaty historyczne – ubrania więźniarskie, prycze i inne sprzęty w jakie były wyposażone baraki, ale też rzeczy odebrane więźniom. Obok bloku nr 11 znajduje się Ściana Śmierci, przy której rozstrzeliwano więźniów.

W 1979 roku tereny byłego KL Auschwitz – Birkenau zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dzień wyzwolenia obozu – 27 stycznia – został uchwalony przez ONZ Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Oświęcim – Miasto Dialogu

Oświęcim przez stulecia, a zwłaszcza w okresie autonomii galicyjskiej aż do wybuchu II wojny światowej był miejscem pokojowego współistnienia Żydów i Katolików. Poniżej oświęcimskiego zamku stoi starannie odnowiona synagoga Chewra Lomdei Misznajot z 1914 roku, po remoncie użytkowana jako dom modlitwy – jest jedyną ocalałą pamiątką po niegdyś licznej w Oświęcimiu społeczności żydowskiej, w różnych okresach stanowiącej blisko połowę mieszkańców miasta.

Oświęcim – Miasto Pokoju

Oświęcim posiada również unikatową kolekcję monumentalnych malowideł na budynkach nawiązujących do idei Miasta Pokoju i pokojowego przesłania Life Festival Oświęcim – murali jest w sumie ponad 20, autorstwa między innymi: Edwarda Dwurnika, Heiko Klohn, Andrzeja Pągowskiego, Tomasza Bagińskiego, młodych artystów ziemi oświęcimskiej.

Rynek, zamek i malownicza Soła

Pamiątką dawnej, książęcej przeszłości Oświęcimia jest zamek malowniczo położony na wysokiej skarpie nad rzeką Sołą – obecnie, po remoncie, siedziba Muzeum w Oświęcimiu. W ciągu wieków gościły w nim znakomite osobistości: Elżbieta Rakuszanka (przyszła żona króla Kazimierza Jagiellończyka), król czeski Władysław Jagiellończyk, Bona Sforza d’Aragona, Elżbieta Habsburżanka (przyszła żona Zygmunta Augusta).

Stare centrum miasta dumnie wznosi się na skarpie rzeki Soły. Wokół Rynku i przy sąsiednich uliczkach zachwycają niewielkie, przeważnie jednopiętrowe kamieniczki – najciekawszą jest klasycystyczny dom Ślebarskich z początku XIX wieku, obecnie mieszczący Sąd Rejonowy.

Okolice Oświęcimia – Włości Księcia Zatorskiego

Dolina Karpia, nazywana również „Mazurami Małopolski”, zachwyca. To ostoja dzikich ptaków i smacznego karpia, kraina pól, łąk, rybnych stawów, rozlewisk i meandrujących rzek, ścieżek pieszych oraz tras rowerowych, spływów kajakowych, zamków, pałaców i kościołów, znana również z ekstremalnych i atrakcyjnych parków rozrywki.

Dolinę Karpia tworzy siedem małopolskich gmin powiatów oświęcimskiego i wadowickiego (Brzeźnica, Osiek, Polanka Wielka, Przeciszów, Spytkowice, Tomice i Zator) – to teren historycznego zagłębia hodowli karpia rozciągający się na setkach hektarów w dolinie Wisły, Skawy i Wieprzówki.

To również ostoja ptaków o znaczeniu europejskim, chronionych na obszarach Natura 2000 (Dolina Dolnej Skawy; Wiśliska) i w Rezerwacie Przyrody Przeciszów. Żyją tu gatunki flory i fauny zagrożone wyginięciem, na czele ze ślepowronem – symbolem regionu. Lęgną się tutaj również podgorzałka, mewa czarnogłowa i rybitwa białowąsa.

Poczujemy tutaj klimat dawnego Księstwa Zatorskiego z jego bogatą kulturą i historią, która pozostawiła swój ślad na zamkach, w okolicznych pałacach i kościołach. Na naszym szlaku spotkamy również lokalnych wytwórców, którzy podzielą się swoją pasją do pszczelarstwa, wikliniarstwa, ceramiki, malarstwa, kulinariów i zaproszą do wyjątkowego muzeum – Ekomuzeum Doliny Karpia. W lecie natomiast warto wybrać się na Święto Karpia w Zatorze – coroczne artystyczno-kulinarne wydarzenie, hucznie obchodzony festiwal tradycji i folkloru.

Oświęcim i okolice – atrakcje dla aktywnych

Rower to świetny pomysł na spędzenie wolnego czasu, zwłaszcza w perspektywie korzystania z tras przebiegających w otoczeniu cennych historycznie miejsc. Trasa papieskimi drogami do Doliny Karpia prowadzi przez liczne atrakcje, a cała przygoda rozpoczyna się i kończy w Wadowicach, czyli rodzinnym mieście Jana Pawła II. Szlak rowerowy Doliny Soły jest z kolei trasą często wybieraną przez rodziny z dziećmi. Prowadzi przez okolicę przyjazną oczom i duszy, w której z powodzeniem można się wyciszyć i odpocząć od szarej codzienności. Wszystkie trasy rowerowe Oświęcimia i okolic znajdziecie na stronie narowery.visitmalopolska.pl.

Wybierając ścieżki przyrodnicze „Maurycy” lub „Marynin” otrzymacie sposobność podziwiania malowniczych krajobrazów ziemi Oświęcimskiej. Trasy przebiegają w pobliżu zbiorników wodnych, które stanowią skarbnicę najbardziej cennych dla regionu wartości przyrodniczych.

Warto także przejść się malowniczymi szlakami Zielonych Pereł Trzebini. Poszukiwacze “skarbów” mogą bez przeszkód skupić się na zdobywaniu trofeów, biorąc udział w questach Szlakiem Radwanitów. Odwiedziny Wioski pod skałą Bolęcin dostarczą z kolei ciekawej zabawy o tematyce historycznej dla całej rodziny, a wizyta w Molo Resort w Osieku to istny relaks dla zmysłów. Niecodzienne widoki i szum wody zapewnią spokój i sprawią, że odpoczynek w tej okolicy naładuje baterie na długo.

Amatorzy spływów kajakowych powinni wybrać się do Doliny Karpia, gdzie w otoczeniu dziewiczej przyrody mogą oddawać się swojej sportowej pasji. Każdy, kto ceni sobie spacery w stylu nordic walking, może wybrać stopień trudności trasy i czerpać przyjemność z cudownych widoków tej malowniczej krainy. Fani wędkowania mogą skorzystać z oferty licznych łowisk, a spacery po Bulwarze Soły w Oświęcimiu, to cel tych, którzy najlepiej wypoczywają wśród uspokajającego szumu rzeki.

Wielka atrakcja okolic Oświęcimia – najszybszy i największy w Europie mega coaster

Dolina Karpia, miejsce atrakcyjne turystycznie i wyjątkowe przyrodniczo, dzisiaj niezwykle popularne jest również z powodu ciekawych i ekstremalnych parków rozrywki – Energylandia w Zatorze to największy park rozrywki w Polsce, w którym bezsprzecznie królują najwyższy i najszybszy w Europie mega coaster Hyperion oraz światowy rekordzista wśród wodnych roller coasterów Speed.

Odkrywajcie Oświęcim. Odkrywajcie Ziemię Oświęcimską. Odkrywajcie Małopolskę. Naprawdę warto!